به گزارش قدس خراسان، این روزها «مردان آتش» را به کسانی می‌گویند که آتش‌ها را بنشانند و به این ترتیب آرامش و امنیت را به شهروندان بازگردانند؛ اما این کشور روزها و شب‌هایی را به چشم دید که باید آتش به پا می‌شد تا امنیت و آرامش به وطن بازگردد. فهم این جملات شاید برای نسل‌هایی که جنگ نظامی رژیم بعث علیه ایران را درک نکرده‌اند، کمی مشکل باشد و شاید بهتر است قصه را طور دیگری آغاز کنیم.

آن سال‌ها به مجموعه‌ای که توپ ۱۰۶ میلیمتری، تیربار، دوشکا و خمپاره‌های ۱۲۰، ۶۰ و ۸۱ داخل آن بودند، ادوات می‌گفتند. آن سال‌ها یعنی سال‌های ۵۹ تا ۶۷، همان موقع اتفاقی پر آتش میان ایران و بعثی‌های عراق افتاد و به این ترتیب جنگ بر ایران تحمیل شد.

شاید دانستن این مطالب برای نسل دهه هفتادی‌ها و هشتادی‌ها که این روزها مغزهایشان هدف جنگ رسانه‌ای و روانی دشمن است، شنیدنی باشد. آن روزها هر لشکر چند گردان داشت؛ مثل گردان پشتیبانی، گردان رزمی و گردان غیررزمی. واحد توپخانه و پدافند هوایی که جزو گردان‌های رزم هستند، گردان ادوات هم جزو گردان رزم است و آتش سنگینی در اختیار دارد و با تهیه آتش، امور جنگ، عملیات و در کل کار سایر گردان‌ها را تسهیل می‌کند. به طور مثال وقتی گردان‌های پیاده وارد عملیات می‌شدند و اهداف دشمن در جلو آن‌ها قرار داشت، گردان ادوات باید با آتش، آن اهداف را منهدم می‌کرد تا گردان پیاده به آن اهداف برسد و آن را تسخیر کند. ادوات در اذهان عمومی به وسیله یا تجهیزات انجام کار اطلاق می‌شود. گردان ادوات به عنوان یک گردان مستقل از کل لشکر پشتیبانی می‌کرد. این گردان در کنار گردان‌های پیاده همراه رزمندگان بود.

دبیر ستاد بزرگداشت هزار و ۳۰۰ شهید ادوات استان‌های خراسان درباره پویش مردان آتش می‌گوید: در دوران طلایی دفاع مقدس عده‌ای از رزمندگان در جبهه، خانواده‌ای با عنوان «ادوات» تشکیل دادند؛ خانواده‌ای که تا پایان جنگ ۱۷ هزار عضو داشت و در سه اکیپ فعالیت داشتند.

حسن امیری که چهار سال از عمرش در روزهای سخت جنگ تحمیلی در جبهه‌های میانه و جنوب سپری شده، ادامه می‌دهد: در این اکیپ‌ها از همه اقشار فعالیت می‌کردند؛ از استاد دانشگاه تا رده‌های عادی؛ چرا که هدایت آتش محاسبات پیچیده فنی و ریاضی دارد که باید توسط اساتید دانشگاه و مهندسان انجام می‌شد.

این رزمنده که لحن کلامش بوی دلتنگی سنگرهای آن روزها را می‌دهد، می‌گوید: پس از دفاع مقدس و پایان یافتن جنگ، هر کدام از اعضای این خانواده دنبال کار خود رفت و در واقع افراد از هم بی‌اطلاع شدند. این جمعیت ۱۷ هزار نفری از خراسان بزرگ(سه استان خراسان رضوی، خراسان شمالی و خراسان جنوبی پیش از سال ۱۳۸۳ با عنوان یک استان واحد به نام خراسان در نقشه کشور وجود داشت) حدود هزار و ۳۰۰  شهید و هزار مجروح و جانباز به کشور تقدیم کرد. حالا می‌خواهیم بار دیگر اعضای این خانواده را دور هم جمع کنیم و همه دوستانی که آن زمان با هم از کشور دفاع کردیم، اکنون می‌خواهیم به یاد آن فرهنگ و لحظاتی که با یکدیگر در سنگر داشتیم، قدردان آن هزار و ۳۰۰ یار شهیدمان باشیم.

وی در ادامه عنوان می‌کند: یکی از کارهایی که انجام دادیم، تشکیل ستادی برای این موضوع بود که ۷۰ برنامه تعریف کردیم. برای انجام کار فرهنگی باید از لایه‌های مختلف جامعه عبور کرد تا به نتایج مورد نظر رسید. به همین دلیل در راستای این موضوع فراخوانی به نام پویش مردان آتش داده‌ایم.

دبیر ستاد بزرگداشت هزار و ۳۰۰ شهید ادوات استان‌های خراسان با بیان این مطلب که این برنامه پنج ساله تعریف شده و اجلاسیه اصلی در سال ۱۴۰۵ برگزار خواهد شد، متذکر می‌شود: البته از الان تا آن زمان، اجلاسیه‌های دیگری هم خواهیم داشت که نزدیک‌ترین آن‌ها ۲۸ دی ماه امسال است. در واقع همایشی با گروهی از رزمندگان ادوات خواهیم داشت. همچنین برخی از برنامه‌های ما با گروه‌های مرجع جامعه مانند اصحاب رسانه، اساتید دانشگاه، معلمان، دانش‌آموزان، هنرمندان و سایر گروه‌های تأثیرگذار خواهد بود.

امیری می‌گوید: افزون بر این تاکنون از چهار کتاب برای بزرگسالان، دو کتاب نوجوان و یک کتاب کودک رونمایی کرده‌ایم و در همین راستا برای انتشار ۴۰ کتاب نوجوان برنامه‌ریزی داشته‌ایم. در این کتاب‌ها از قهرمانان واقعی جنگ می‌نویسیم. همچنین بحث ادوات را در مجلات علمی دانشگاه‌ها وارد خواهیم کرد. با خانواده ۲هزار نفر از رزمندگانمان ارتباط برقرار کرده و اطلاعات را جمع‌آوردی کرده‌ایم.

وی از اهمیت کار رزمندگان و شهدای گردان‌های ادوات این طور روایت می‌کند: ما وظیفه آتش پشتیبانی رده‌های تک پر یا پیاده را برعهده داشتیم؛ یعنی وقتی نیروهای گردان‌ها به صورت پیاده می‌خواستند وارد عمل شوند، ما باید آتش می‌ریختیم تا مسیر را برای عبورشان آماده کنیم. در زمان پدافند هم جلو آتش دشمن را با آتش می‌گرفتیم.

امیری یادآور می‌شود: سه نوع آتش داشتیم؛ یک نوع منحنی زن بود که باید دیده‌بان در یک محلی باشد و آتش را هدایت کند. این کار یعنی هدایت آتش نیاز به محاسبات داشت که باید نیروهایی این کار را انجام می‌دادند که هم می‌توانستند محاسبات را انجام دهند و هم نقشه‌خوانی بلد باشند. گردان یاسین کار هدایت آتش را بر عهده داشت، گردان نازعات خمپاره‌های سبک را بر عهده داشت و گردان‌های پیاده را همراهی می‌کرد و تیربار ویژه‌ای در اختیار داشتند. افزون بر این، یک گردان ضد زره هم داشتیم که موشکی بود و عمدتاً تانک‌ها و ابزار سنگین سنگرهای بتنی دشمن را با موشک و ۱۷ نوع سلاح گردان‌های پیاده پشتیبانی می‌کردند.

خبرنگار: معصومه مؤمنیان